XХІ Міжнародна науково-практична інтернет-конференція

Водосховища є штучно створеними об’єктами для індивідуального або комплексного використання водних ресурсів річок, включаючи і розвиток рибного господарства. Більшість водосховищ утворюються в результаті перегороджування рівнинних, гірських річок або річок, що витікають з озер, шляхом будівництва на них гідротехнічних споруд − дамб, гребель, за рахунок яких на ділянці річки утворюється підпір та піднімається рівень води. Вода виходить із берегів річок і заливає прилеглу до їх території площу, утворюючи нову акваторію. В результаті чого утворюються водойми до сотень тисяч гектарів за площею, об’ємом води − десятків кубічних кілометрів. Розмір акваторії й об’єм водосховищ визначається рельєфом його ложа і висотою підпору води.

The increase in the rate of technological progress, the development of information technology, increased competition, globalization of the economy has led to a qualitative change of staff and as a consequence - to the increasing dependence of modern enterprises from the people who work for them .This situation is also reflected in the terminology: instead of the term "staff" introduces the concept of "human resources", are increasingly used the term "human resource management", and human resource managers are increasingly called managers in human resources management. The adoption of the term " human resources" reflects the undeniable changes that have occurred in the environment of the factors that determine increasing role in modern society .The first and most important of them is to change the content of the work, the application of new technologies, the use of sophisticated equipment that requires specific knowledge and skills to operate it. The widespread use of information technology has led to the establishment of a new type of enterprises and workers forced to rethink the processes taking place in the organization. Modern technology, release the employee from the many complex operations, freed him time for creativity, development and learning.

Вступ. Підвищення цін на природний газ підняли питання щодо використання альтернативних енергетичних ресурсів. Популяризація зв'язку між викидами шахтного метану, великої кількості смертельних випадків і травматизму у зв'язку із вибухами на шахтах та глобальним потеплінням спонукало пошук способів видобутку метану з вугільних лав ще до початку побудови нових шахт чи у процесі виробництва. Залучення вугільного метану в загальний паливно-енергетичний баланс України сприяє вирішенню ряду проблем - економічних, соціальних та екологічних. Метою роботи є аналіз питань з перспектив видобутку та використання вугільного метану на підприємствах вугільної галузі України.

Қазіргі кезеңдегі ұлттық шаруашылықты қайта қалыптастырудың басты мәселерінің бірі – экономиканың агроөнеркәсіп саласын тұрақтандыру және дамыту барысында индустриалды – инновациялық дамуға үлкен мән беру болып табылады. Инновациялық үрдістер өзінің мәні бойынша ғылым мен өндірісті бейнелейді,техникалық, биологиялық және химиялық құралдар мен заттардың,технологиялар мен шаруашылықты жүргізу тәсілдерін үздіксіз қайта жаңалау, ауылшаруашылық өндірісін агроклиматтық факторлар мен нарықтың талаптарына сай, тауар өнімдеріне әлемдік стандарттарды қолдану үшін жағдай жасайды. Бұның барлығы ауыл шаруашылығы және қайта өңдеу өндірісінің интенсивтік дәрежесін көтеруге, инновацияны игерумен агроөнеркәсіп кешенінің барлық салаларында еңбек өнімділігін арттыруға және қосымша пайда алуға мүмкіндік береді. Агроөнеркәсіп кешені (АӨК) республикадағы экономикасы жоғары, потенциалды, мүмкіндігі мол, ұдайы өндірісітік және әлеуметтік мәнді негізгі саланың бірі болып саналады. Мұнда қазіргі кезде жалпы республикада тұратын халықтың 43 пайызы шамасы,экономикалық белсенді халықтың үштен бір бөлігі тұрады.

Бухгалтерлік есепті Ұлттық стандарттарды және бухгалтерлік есеп шоттарының типтік жоспарын жасау және ендіру жолымен реформалауға байланысты тұңғыш рет отандық бухгалтерия тарихында “материалдық емес активтер” ұғымы пайда болды. Ол материалдық-заттай нысаны жоқ объектілерді айқындау үшін арналған. Материалдық емес активтерді жалға берсе, сатса, айырбастаса, болашақта алынатын экономикалық пайдаға олардың тікелей қатысы болса анықтауға және тануға болады. Кәсіпорын материалдық емес активтерді бақылай алатын болса, онда оның экономикалық табыс әкелу мүмкіндігі ашылады. Материалдық емес активтер – жылдық жиынтық табыс алу үшін ұзақ мерзімде кезең ішінде пайдаланылатын материалдық емес объектілер. Олардың материалдық-заттық мазмұны жоқ, бірақ құны болады, құжаттармен қуатталады, табыс әкеледі және табыс алуға алғышарттар жасайды, ұзақ мерзімді кезеңде пайдаланады, мүліктен шығаруға жарамды болады.

Настоящие Рекомендации разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан «Об оценочной деятельности в Республике Казахстан». Правилами по применению субъектами оценочной деятельности требований к методам оценки предприятия‚ как имущественного комплекса‚ утвержденными совместным приказом Министерства юстиции Республики Казахстан . Оценка стоимости - это обоснование заключение специалиста-оценщика о величине стоимости объекта. Стоимость является экономическим понятием, устанавливающим взаимоотношение между правами на Объект, доступными для использования (приобретения), с одной стороны, и теми, кто их использует (покупает) и предоставляет (продает) - с другой. Стоимость является не историческим фактом, а оценкой ценности конкретных прав в конкретный момент времени в соответствии с выбранным определением понятия стоимости.

Негізгі құралдар дегеніміз - өндірісте ұзақ уақыт бойы (бір жылдан артық уақыт) пайдаланылатын, өзінің бастапқы заттай нысанын (пішінін, түрін) сақтай отырып, құнын шығарылған өнімге, орындалған жұмысқа, көрсетілген қызметке біртіндеп бөліп-бөліп есептелген амартизациялық материалдық активтерді айтады. Шаруашылық қызметте пайдалануға арналған негізгі құралдарды. Қайта caтyға немесе ақшаға айналдыруға болмайды. Ақшалай бағаланған негізгі қорлар негізгі құралдар деп аталады. Олар бухгалтерлік есепте осы бағамен көрінеді және субьект балансында көрініс табады. Негізгі құралдар ұзақ уақыт бойы, көптеген өндіріс циклы барысында пайдаланылады, олар бірте-бірте тозады және өзінің қасиеті мен түрін сақтай отырып, өз құнын бірте-бірте жаңадан өндірілген өнімге аударады.

Елбасы Н.А.Назарбаев әр уақытта халқымыздың әл-ауқатының күшейуіне, тұрмыс жағдайының жақсаруына, ел экономикасының қарқынды дамуына бас назар аударып келеді. Бүгін Қазақстан дамыған елдердің қолданған халықаралық бухгалтерлік есеп стандартына, заңдарын және икемді салық жүйесін толық пайдалануға талпыныс жасауда. Демек, нарықтық қатынастарға, барлық меншік түрін дамытуға және шаруашылықты жүргізудің экономикалық әдістері мен тәсілдерін таңдауға шаруашылықты басқарудың тиімді механизмін (тетігін) жасауға біртіндеп қолайлы жағдай туып келеді. Сонымен қатар, аталған құбылыстар қаржылық есепке де, талдау жүйесіне де жаңаша талаптар қойып отыр. Барлық экономикалық ғылымдар ішінде бухгалтерлік есеп өз алдына дараланып тұратын бөлек ғылыми сала. Өйткені бухгалтерлік есеп қоғамдық өндірістің дамуы жолында қажет. Бухгалтерлік есептің мәліметтері мен көрсеткіштері қоғамдық өндірістің дамуын экономикалық тұрғыдан зерттеуге бірден-бір негіз болып табылады.

Управління діяльністю підприємства є основою його успішного функціонування в сучасних умовах орієнтації економіки України на ринкові відносини. Ефективне управління підприємством можливо лише за наявність всеохоплюючої системи оцінки діяльності підприємства. Результати такої оцінки дозволяють встановити масштаб і зміну спрямованості в управлінні діяльністю підприємства, прогнозувати їх вплив на ключові функціональні підсистеми підприємства, ухвалювати відповідні управлінські рішення щодо підвищення та підтримки рівня ефективності управління діяльністю, вибирати методи, способи, інструменти управління діяльністю підприємства. Метою даної статі є визначення місця оцінки в загальній системі управління підприємством та обґрунтування доцільності використання збалансованої системи показників як аналітичного інструменту оцінки та управління діяльністю підприємства.

В новой экономике учет расходов на оплату труда имеет определенные системы, на любом крупном предприятии весь персонал, полностью или частично делится на административный и производственный, тем самым дает основу для выбора формы и системы определения расходов компании на оплату труда. В нынешнее время труд работников оплачивается повременно, сдельно или по иным системам оплаты труда. Оплата может производиться за индивидуальные и (или) коллективные результаты труда. Система оплаты труда может формироваться на основе тарифной, бестарифной или смешанной системы. Тарифная система оплаты труда включает в себя: • тарифную ставку (оклады) • тарифную сетку • тарифные коэффициенты Бестарифная система оплаты труда основывается на долевом распределении средств, предназначенных на оплату труда, в зависимости от критериев и на принципах оценки профессиональных качеств работников и их вклада в конечный результат.

Еңбекке қарай бөлудің нақтылы нысандары еңбек ақы және жалақы арқылы жүзеге асады. Жалақы еңбекпен жасалған қажетті өнімнің негізгі бөлігі. Еңбек төлемінің әр алуан нысандарында және жүйелерінде есеп айырысуды ұйымдастыру тәртібін қарастырсақ, олар мынандай жүйелерде болады.1.Кесімді еңбек ақы 2.Жеке кесімді еңбек ақы жүйесі. 3.Бригадалық кесімді еңбек ақы жүйесі. 4.Еңбек ақының кесімді-сыйлықтық жүйесі. 5.Үдемелі кесімді еңбек ақы жүйесі. 6.Еңбек ақының аккордтық жүйесі. 7.Қарапайым мерзімді еңбек ақы. 8.Еңбек ақының мерзімдік - сыйлықтық жүйесі. 9.Негізгі төлем 10.Қосымша төлем 11.Ақшалай еңбек ақы 12.Заттай еңбек ақы. Еңбекке қатысатын жас мөлшері, яғни жеке еңбек шартын он алты жасқа толған адамдармен жасауға жол беріледі. Ал жұмысқа қабылдаудың ең

Елбасы Н.А.Назарбаев әр уақытта халқымыздың әл-ауқатының күшейуіне, тұрмыс жағдайының жақсаруына, ел экономикасының қарқынды дамуына бас назар аударып келеді. Бүгін Қазақстан дамыған елдердің қолданған халықаралық бухгалтерлік есеп стандартына, заңдарын және икемді салық жүйесін толық пайдалануға талпыныс жасауда. Демек, нарықтық қатынастарға, барлық меншік түрін дамытуға және шаруашылықты жүргізудің экономикалық әдістері мен тәсілдерін таңдауға шаруашылықты басқарудың тиімді механизмін (тетігін) жасауға біртіндеп қолайлы жағдай туып келеді. Сонымен қатар, аталған құбылыстар қаржылық есепке де, талдау жүйесіне де жаңаша талаптар қойып отыр. Барлық экономикалық ғылымдар ішінде бухгалтерлік есеп өз алдына дараланып тұратын бөлек ғылыми сала. Өйткені бухгалтерлік есеп қоғамдық өндірістің дамуы жолында қажет. Бухгалтерлік есептің мәліметтері мен көрсеткіштері қоғамдық өндірістің дамуын экономикалық тұрғыдан зерттеуге бірден-бір негіз болып табылады.

Формування ринкових економічних відносин в Україні і загострення конкуренції об'єктивно змушують керівників та менеджерів кардинально змінювати систему поглядів на управління підприємством у нестабільному та важкопрогнозованому зовнішньому середовищі. Сьогодні головним завданням підприємства стає адаптація не до самих змін ринкових умов функціонування, а до швидкості цих змін. У зв'язку з цим необхідна така система управління, яка була б здатна адекватно і своєчасно реагувати на зміни як внутрішнього, так і зовнішнього середовища. Тому цій проблемі приділяється все більше уваги в теоретичних дослідженнях науковців та практичній діяльності суб'єктів господарювання. Так історично склалося, що Україна відстала у своєму економічному розвитку від «ринкових» країн світу. Наші невдачі в проведенні економічних реформ пов’язані з невизначеністю стратегії кардинальної перебудови суспільства (включаючи політичне, соціальне й моральне середовище). У стратегічному менеджменті виникає об’єктивна необхідність. Щоб не допускати грубих помилок надалі, нам необхідно навчитися знаходити оптимальні рішення в умовах недостатньої стабільності й невизначеності соціально-економічного життя, характерного для сьогоднішньої України.

Актуальність теми дослідження зумовлено необхідністю дослідження дебіторської заборгованості, як фактора безперервного забезпечення виробничого циклу оборотними засобами в умовах ринкового господарювання. Метою роботи є вивчення нормативно-правової природи обліку розрахунків з дебіторами, виявлення нагальних проблем, пов’язаних з ними, виокремлення основних засад та помилок у сучасній організації обліку дебіторської заборгованості, рекомендацій щодо покращення існуючих методів організації та обліку дебіторської заборгованості. Організація обліку дебіторської заборгованості – це процес, який дає змогу вчасно виявити проблемні моменти та вживати заходи щодо відновлення платоспроможності покупців та замовників. Виклад основного матеріалу. Дебіторська заборгованість може бути зумовлена нормальним процесом господарської діяльності підприємства або порушенням фінансових розрахунків чи платіжної дисципліни. Вона являє собою постійно оновлюючий елемент продажу в кредит [1,с.24]. Серед науковців немає єдиної методології щодо класифікації дебіторської заборгованості. Тому виділяють такі ознаки: залежно від терміну погашення; залежно від операційного циклу (операційну і не операційну) [3,с.41]. Автори Чацкіс, Гейєр, Наумчук, Власова виділяють також такі ознаки класифікації дебіторської заборгованості: термін погашення; характер виникнення; економічний зміст розрахункових операцій; контрагенти; валюта розрахунків; забезпеченість; дотримання умов договору; ймовірність погашення.

Қазақстан Республикасының экономикасының барынша бәсеке қабілетті болуы заман талабы, ал сол бәсеке қабілеттіліктін негізгі атрибуты болып есепке алу жүйесі мен қаржылық есептілік жүйесінің халықаралық стандартқа сәйкестендіру болып жатыр. Бүгінгі таңдағы мәселеге үңілсек, Қазақстан Республикасында отандық бухгалтерлік есептілік стандарттарынан халықаралық есеп стандарттарына көшу жолы үстінде. Осы айтылып отырған жағдайды нақты қаржылық есепке толық тоқтала отырып түсіндіруге тырысайық, сонымен бүгінгі таңда, көп елдерде қаржылық есептіліктің екі халықаралық тілінің қолдау тауып отырғаның айтып өту керек. Ол: халықаралық қаржылық есептілік стандарттары (International Financial Reporting Standards – IFRS) және АҚШ-ғы жалпы қабылданған бухгалтерлік есеп принциптері (Generally Accepted Accounting Principles-GAAP). Халықаралық аренада бухгалтерлік есеп жүйесінде кәсіпорынның қаржылық есептілігі толықтылық және дәлділікті халықаралық қаржылық есептілік стандарттар(IFRS,бұдан әрі ХҚЕС)-дың үлесіне тиіп отырғандығы әлемдік тәжірибе дәлелделін тауып отыр, осыған сай көп елдер ХҚЕС таңдауды дұрыс деп көреді. Осы жерден ХҚЕС-ке тоқталуға не себеп? Оның қажеттілігі, артықшылығы неде? Деген сауалдарға жауап беруге тырысайық, олар: - инвесторлардың қажеттілігін қанағаттандыру; - ұлтаралық корпорациялардың жұмысын жеңілдету; - бухгалтерлік мәліметтерді ортақ пайдалануға жол ашу. Жоғарыдағы тізімді толықтыра отырып, ХҚЕС-тің артықшылығы мен кемшіліктеріне тоқталып өтейік, артықшылықтар: -ХҚЕС әртүрлі мемлекеттің бухгалтерлерінің жинаған тәжірибелерінен құрастырылған;

Проблема та її зв’язок з науковими та практичними завданнями. У світовій практиці спочатку формувалася банківська система, а потім уже система регулювання та нагляду. В Україні ці процеси відбуваються паралельно, що є, безумовно, ускладнювальним фактором. Водночас Україна має й деякі переваги – вона може і повинна скористатися накопиченим світовим досвідом у галузі банківського регулювання та нагляду. Необхідність банківського регулювання та нагляду в умовах ринкової економіки не виключають саморегуляцію банківського сектора через ринкові механізми. Ці дві форми регулювання мають доповнювати одна одну. Банки повинні діяти, керуючись принципами комерційного розрахунку та надійності. У свою чергу, органи банківського регулювання та нагляду мусять діяти, керуючись принципами розумного, обачливого ставлення до банків, тобто вони не повинні вимагати від банків здійснення операцій, які могли б послабити їхній фінансовий стан, посягати на свободу підприємницької діяльності банків. Аналіз досліджень та публікацій. Аналіз сучасного стану та перспективи розвитку національної банківської системи, ролі НБУ у забезпеченні державного регулювання, зокрема організації ефективного банківського нагляду та контролю привернули до себе увагу багатьох науковців та практиків, зокрема - В.С. Стельмаха, С.В. Науменкової, Н. М. Рогової, Н.В. Внукової, В.В. Глущенка, В.І. Науменка, П.М. Сенища, Д. М. Гладких, В.І. Міщенка та інших. Постановка завдання. В умовах ринкової економіки банки мають надзвичайно великі можливості впливати на економічні процеси як позитивно, так і негативно, що зумовлює необхідність регламентації їхньої діяльності. Дослідження ролі банків у ринковій економіці дає можливість з’ясувати причини, які примушують державу взяти на себе функцію банківського регулювання та нагляду.

Өндірістік қызмет барысында ұйымдар өнімді өткізумен, жабдықтаушылардан материалдардың келіп түсуімен, қаржылық міндеттемелерінің орындалуы және тағы басқаларымен байланысты әр түрлі қарым – қатынасқа түседі. Осыған байланысты ақшалай есеп айырысулар қолма­қол ақшасыз есеп айырысу түрінде, не қолма – қол ақша айналымы түрінде жүргізіледі. Ақшалай есеп айырысу жүйесінің дұрыс және тиімді ұйымдастырылуы кәсіпорын қызметі барысында үлкен рөл атқарады. Ақша қаражаты – бұл жоғары өтімді актив және жалпыға бірдей айырбас құралы, сонымен бірге барлық қалған активтерді бағалау мен есептеу негізі болып табылады. Ақша қаражаты міндеттемелерді тез арада өтеуге қабылетті болуы керек. Ақша қаражаты-кассадағы және банктегі нақты ақшадан құрылады. Бухгалтерлік есептің №7 «Ақша қаражаттарының қозғалысы жөніндегі есеп» деп аталатын халықаралық стандартына сәйкес қаржылық ұйымдарда ағымдық шоттардағы ақша, қолма-қол купюралар, монеталар, валюта және айналымдық несиелік – ақшалай құжаттар жатады. Ақшы қаражатының эквиваленті деп ақша, қаражатының белгілі бір сомасына жеңіл айнала алатын және құндылығын өзгерту қаупіне аз ұшырайтын қысқа мерзімді өтімділігі жоғары салымдарды айтады.

Еңбекақы – еңбек үшін төлем, оны еңбек келісім-шартында және қызмет нұсқауында белгіленген көлеміне сай еңбеккерлер орындаған жұмысы үшін алынады. Сыйақыларды жазу үшін басқару аппараттарының басшы қызметтеріне статистикалық есептің деректері, жедел есептің деректері негіз болып табылады. Бухгалтерлік есептің ең басты бөлігінің бірі – еңбекақыны есептеу, ұйымдастыру және тарату болып табылады. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 27 мамыр 2010 жыл (берілген өзгерістер мен толықтыруларымен): «еңбекке ақы төлеу - осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне, сондай-ақ келісімдерге, еңбек шартына, ұжымдық шартқа және жұмыс берушінің актілеріне сәйкес қызметтерге еңбегі үшін берілетін сыйақының міндетті төлемін жұмыс берушінің қамтамасыз етуіне байланысты қатынастар жүйесі» - деп көрсетілген.

Қазақстан Республикасы Президентінің өз халқына «Қазақстан 2030» Бағдарламасы ел дамуының соңғы мақсаты болып экономикалық өсу табылатыны және экономикалық басымдылық «бүгін, ертең және алдағы 30 жылда ең маңызды болатыны» атап көрсетілді. Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік» туралы заңы еліміздегі бухгалтерлік есепті жүргізу жүйесін анықтайды, қаржылық есеп беру мен оның пайдаланылуын және есепке алудың негізгі принциптері мен жалпы тәртібін, ішкі бақылау және сыртқы аудит жөніндегі талаптарды, сондай-ақ ұйымдардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді. Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін барлық кәсіпорын бухгалтерлік есептеу мен қаржылық есеп беруді осы заңға сәйкес жүргізуге міндетті. Кез-келген ұйымда бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізу экономикалық мәселелердің негізгі және басты қажеттілігі болып табылады. Бухгалтерлік есеп арқылы өндірілген өнімді есепке алуға, сатып-өткізуге, айырбастауға және одан түскен қаржыны тиімді де ұқыпты етіп бөліп жұмсауға, яғни кәсіпорындағы шаруашылық үдерістердің барлығын басынан соңына дейін есептеуге болады.

Об’єктивно існуючою реальністю сьогодення є глобалізація світової економіки. В умовах посилення впливу міжнародних фінансових ринків на національні, виникає все більше проблем пов’язаних з адаптацією та створенням умов для забезпечення конкурентного середовища фінансових посередників. Досвід розвинутих країн показує, що в умовах загострення конкурентної боротьби, досить часто національні фінансові посередники не в змозі протистояти більш розвинутим і капіталізованим транснаціональним фінансовим групам. Це не тільки пов’язано з досить низьким рівнем фінансового забезпечення, але й з відсутністю досвіду функціонувати в умовах жорсткої конкуренції. Стрімке розширення інтеграційних процесів з країнами ЄС створюють передумови для збільшення інвестиційної привабливості вітчизняного страхового ринку для іноземних інвесторів. Поряд з цим, виникають суттєві проблеми з можливостями вітчизняних страхових компаній не скільки пов’язані з тим, щоб інтегруватись у міжнародні ринки, а з тим, щоб взагалі зберегти конкуренті позиції на внутрішньому страховому ринку. Саме питання адаптації вітчизняного страхового ринку до міжнародних стандартів є на сьогодні найбільш нагальною проблемою. Адже ті страхові компанії, які не зможуть стати конкурентними на трансформованому під впливом інтеграційних процесів ринку, будуть змушені його залишити або трансформуватись шляхом укрупнення.